Beleggers leggen geld toe als ze kortlopende Nederlandse staatsleningen kopen. Analist Arne Petimezas van AFS Group legt uit hoe dat zit en praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.
1.De eerste column van het jaar en een happy lost decade gewenst. 2015 is het zevende jaar sinds het uitbreken van de crisis, en de economie van de eurozone heeft nog steeds niet de pre-crisispiek geëvenaard (zie grafiek).
Daarentegen groeit de Amerikaanse economie wel door, alhoewel het groeitempo ondanks een rente van nog steeds 0 beduidend lager ligt dan voor de crisis. Maar niet getreurd, Italië zit inmiddels halverwege de tweede lost decade en het nationale inkomen is terug naar het niveau van het jaar 2000. En dan hebben we het natuurlijk nog niet gehad over Griekenland. Chapeau Merkel, Chapeau Draghi en lang leve de euro.
2.De wereld op zijn kop. Volgens analisten van Bank of America Merrill Lynch is de hoeveelheid staatspapier van eurolidstaten waarop de effectieve rente negatief is gestegen naar 1,2 biljoen euro, overeenkomend met ongeveer 15 procent van de uitstaande staatsleningen.
Beleggers die dit papier in bezit hebben leggen er dus geld op toe, en betalen in wezen rente aan de uitgever van het papier, dikwijls de Duitse of Nederlandse staat.
Rentestanden in de eurozone zijn negatief omdat de ECB de depositorente verlaagd heeft naar min 0,2 procent en bovendien banken, zolang ze geschikt onderpand hebben, onbeperkt laat lenen. Voor banken en andere marktpartijen (grote bedrijven, overheden) is geld een hete aardappel geworden. Als je aan het einde van de dag je overtollige kas niet kwijt bent, moet je het bij de ECB stallen en betaal je 0,2 procent. Dan is het nog beter risicoloos papier van de Nederlandse staat te kopen waar je bijvoorbeeld 0,1 procent op betaalt.
3.Heeft de olieprijs de bodem gezet of niet, dat is de vraag. Een hedgefonds dat vorig jaar een rendement behaalde van 60 procent door goed te gokken op de instorting van de olieprijs denkt dat de bodem nog niet is bereikt. Doug King, hoofd beleggingen bij hedgefonds Merchant Commodity Fund, zei tegen persbureau Bloomberg dat de prijs kan dalen naar 40 dollar per vat zonder dat de productie noemenswaardig wordt verlaagd. “Tenzij we een echte verzwakking in de productiegroei in de VS en Canada zien, dan heeft het geen zin om te bodemvissen omdat de fundamentele zaken niet aan jouw kant staan”, aldus King, die zei rekening te houden met een daling naar 35 of 30 dollar per vat.
4.Markten reageren verbazingwekkend genoeg nog steeds op hints over obligatieaankopen van de Europese Centrale Bank, terwijl inmiddels zo goed als zeker is dat er een vorm van 'kwantitatieve verruiming' gaat komen.
Donderdag wisten Europese aandelenbeurzen de verliezen voor het jaar weer goed te maken, na nieuws over een brief van ECB-president Mario Draghi aan een Europees Parlementslid waarin Draghi bevestigde dat nieuwe verruimingsmaatregelen aankopen van staatsobligaties kunnen bevatten. Maar hebben beleggers er nou ook echt vertrouwen in dat de ECB door middel van de aankoop van honderden miljarden euro’s aan staatspapier er in zal slagen de inflatie op 2 procent te krijgen en de economie uit het slop te krijgen? Nee, ondanks het steeds luider wordende tromgeroffel over 'kwantitatieve verruiming' zijn de inflatieverwachtingen voor de korte termijn nog steeds negatief. De markt verwacht daarnaast dat de inflatie voor de rest van het decennium onder de 1 procent blijft en zelfs over tien jaar nog ruimschoots onder de doelstelling van 2 procent staat.
5.Vrijdagochtend wist een welingelichte journalist van persbureau Bloomberg te melden dat beleidsmedewerkers van de ECB het bestuur van de centrale bank een obligatieaankoopprogramma van 500 miljard euro hebben voorgeschoteld. Volgens het artikel werd het programma alleen gepresenteerd en werd er niet gestemd. 500 miljard euro is een spreekwoordelijk waterpistool dat de balans van de centrale bank op zijn best zal laten aanzwellen naar ongeveer 2,5 biljoen euro. Draghi heeft 3 biljoen euro beloofd, en wil hij echt de aandacht van beleggers hebben, dan moet hij ruim boven de 3 biljoen euro uitkomen.
6.De BRIC’s worden een kopje klein gemaakt. Zegt wie? Zegt Jim O’Neill, de bedenker van de afkorting voor de ooit zeer rap groeiende economieën van Brazilië, Rusland, India en China, Dus dan moet het wel waar zijn. “Ik heb de neiging ze gewoon IC” te noemen”, aldus O’Neill tegen Bloomberg. Verrassend zijn O’Neills uitspraken niet. Rusland ligt in de ziekenboeg vanwege de westerse sancties en de crash in de olieprijs; Brazilië groeit nauwelijks meer; China wil juist niet meer zo hard en ongezond groeien en India kan in zijn eentje het stokje niet overnemen.
7.Banen, banen en nog eens banen. Vanmiddag komen uit Amerika de maandelijkse banencijfers, en beleggers verwachten wederom stevige groei. Economen gepolst door persbureau Bloomberg verwachten dat er vorige maand 240.000 banen bijkomen. En daarmee zou 2014 het beste jaar voor de banengroei zijn sinds 1999.
Naar verwachting blijft de werkloosheid steken op 5,7 procent. Volgens schattingen is 5,7 procent ook het ‘natuurlijke’ werkloosheidsniveau waarbij als de werkloosheid verder daalt, de inflatie begint op te lopen. De Fed zal blij zijn als de inflatie daadwerkelijk begint te stijgen, want die is met 1,2 veel te laag. De markt verwacht echter niet dat de banencijfers zullen wijzen op inflatoire druk. De markverwachting voor de loongroei is 2,2 procent. Dat is geen vooruitgang, want de loongroei schommelt al jarenlang rond de 2 procent.
8. Europese aandelenbeurzen kleuren vandaag rood in aanloop naar de Amerikaanse banencijfers. Beleggers zijn teleurgesteld vanwege de geruchten over het veel te kleine obligatieaankoopprogramma van de ECB.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl